خلاصه کتاب تعریف ها و مفهوم فرهنگ

خلاصة کتاب «تعریف­ها و مفهوم فرهنگ»

«محمّدساجد هاشمی»

بخش اوّل: واژة فرهنگ در زبان و ادب فارسی

مؤلف در این بخش به ذکر نمونه­هایی از کاربرد واژه فرهنگ در متن­های پهلوی، در واژه­نامه­ها، و در نثر و شعر کهن فارسی، می­پردازد. این بخش ابتدا درآمدی دارد که ذکر برخی از نکات مندرج در آن خالی از لطف نیست.

واژة فرهنگ، گمان می­رود از پیشوند «فر» به معنای پیش، و ریشة باستانی ثنگ، به معنای کشیدن باشد. از این ریشه است واژه­های فارسی «هنگ» به معنای قصد و آهنگ، «هنجیدن» و «هیختن» و «انجیدن» به معنای بیرون کشیدن و برآوردن. از همین ریشه، با افزودن «فرـ»، «فرهختن»، «فرهیختن»، و «فرهنجیدن» را داریم به معنای تربیت کردن، ادب آموختن و تأدیب کردن. (صص32-25)